25.12.20, 09:00

Antonina Ulatowska: Radio Kapitał odpowiedziało na potrzebę stworzenia pierwszej społecznościowej rozgłośni radiowej w Polsce

Antonina Ulatowska, fot.: Konrad Ciszowski

Rozmowa z Antoniną Ulatowską, współzałożycielka i koordynatorka Radia Kapitał, prezeska Stowarzyszenia Radio Kapitał.

Kuba Wajdzik: Za nami pierwsze urodziny Radia Kapitał. Jak mogą Państwo podsumować pierwszy okres działalności?

Antonina Ulatowska: Radio Kapitał to oddolna, społecznościowa inicjatywa, która na samym początku była moderowana przez Komunę Warszawa oraz Fundację Bęc Zmiana – dzięki Grzesiek i Bogna! Pierwsze trzy miesiące działalności radia od 29 czerwca 2019 roku stanowiły część jubileuszowej rezydencji Komuny Warszawa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Udało nam się zabrać tak niezwykle kreatywną i aktywną grupę ludzi nie tylko z Warszawy, że nie było możliwości, by tak po prostu zakończyć ten projekt.  

Radio Kapitał odpowiedziało na potrzebę stworzenia pierwszej społecznościowej rozgłośni radiowej w Polsce, opartej na tradycji europejskich stacji radiowych – tzw. „community radio”, czyli tworzonych non profit przez różne społeczności. Najbardziej znane radiostacje tego typu, które zainspirowały do stworzenia Radia Kapitał, to NTS Radio w Londynie, Noods Radio w Bristolu, Lyl Radio w Lyonie, Red Light Radio w Amsterdamie, czy Lahmacun Radio w Budapeszcie. Są one platformą ekspresji dla lokalnych inicjatyw, platformą oddolną, niezależną i niehierarchiczną, a także animują aktywność środowisk twórczych. Wychodzimy jednak szeroko poza audycje z muzyką i o muzyce, jakimi charakteryzują się wyżej wymienione radiostacje – nasze autorki i autorzy często podejmują tematy związane z kulturą, sztuką, inicjatywami prospołecznymi i aktywistycznymi. 

Nadajemy 24 godzinę na dobę, siedem dni w tygodniu za pośrednictwem strony www.radiokapital.pl,
a nasze ogólnodostępne archiwum to już ponad 2,5 tysiąca odcinków audycji. Od początku działalności zorganizowaliśmy szereg udanych imprez muzycznych w Warszawie i Poznaniu, współpracowaliśmy z różnymi instytucjami kultury, takimi jak CSW Zamek Ujazdowski, Teatr Powszechny, Nowy Teatr, Goethe-Institut w Warszawie, festiwal Unsound, festiwal Warszawska Jesień czy Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Jeszcze przed końcem 2020 roku realizujemy również edukacyjno-artystyczny projekt dźwiękowy “Słuchanie Starego Polesia” w Łodzi oraz cykl radiowych koncertów z video-transmisją “Przepływ”, finansowany przez warszawskie Biuro Dzielnicy Śródmieście. Cieszymy się z instytucjonalnego zaufania i mamy nadzieję, że przyszły rok pozwoli nam jeszcze szerzej rozwijać skrzydła.

Aktualnie warszawskie studio Radia Kapitał mieści się w pawilonie Muzeum Sztuki Nowoczesnej nad Wisłą. “Filie” Radia Kapitał rozwijają się również prężnie w Łodzi i we Wrocławiu, a już wkrótce także w Poznaniu. Za nami ponad rok działalności, wokół której skupionych jest ponad 300 twórców i twórczyń z jakościowymi audycjami – od doskonałych setów muzycznych, poprzez audycje społeczne i kulturalne, po słuchowiska i wywiady. Radio Kapitał to przestrzeń pod nieustający społeczno-twórczy eksperyment, jakim też jest na pewno sposób zarządzania radiostacją – kolektywny i niehierarchiczny. Aby móc aplikować o granty i rozwijać działalność kulturotwórczą, w grudniu 2019 roku założyliśmy Stowarzyszenie Radio Kapitał.

KW: Jak można scharakteryzować w krótkich słowach Radio Kapitał?

AU: W naszym manifeście piszemy wprost, że Radio Kapitał ma na celu zbudowanie nowoczesnej platformy wymiany myśli i dźwięków, prezentowanie autorskich audycji o kulturze, literaturze i sztuce oraz muzyce w najróżniejszych gatunkach. Jest to miejsce niezależnej przestrzeni ekspresji i oddolnego działania. W jego współtworzenie od ponad roku angażują się rozmaite kolektywy działające na styku muzyki, kultury i aktywizmu, inicjatywy kulturalne, kluby i wydawnictwa, ale również jednostki, entuzjaści radia, dźwiękowcy, twórcy, DJ-e i DJ-ki. Kierowane jest do każdego, kto ma ochotę i czas słuchać radia i/lub je współtworzyć. Z perspektywy wielkich korporacji i kapitalistycznego systemu, w którym żyjemy, Radio Kapitał może się wydawać zbędne, bo nie nastawione na kreowanie materialnych zysków, jak tradycyjne media. Ale radość ze współtworzenia społeczności, z budowania własnego i społecznego, lokalnego kapitału kulturowego, jest ogromną satysfakcją samą w sobie. Dzięki niej wszyscy ludzie, którzy współtworzą społeczność Radia, zdecydowali się prowadzić audycje i poświęcić swój czas na dzielenie się z innymi.

KW:  Radio Kapitał to społecznościowa, internetowa stacja radiowa. Czym różni się zatem od tradycyjnie robionej stacji w eterze czy sieci?

AU: Po pierwsze, radio robione jest przez społeczność, kolektyw zaangażowanych w nie ludzi. Po drugie, nie mamy typowej ramówki czy newsroomu. Póki co, nasz program jest bardzo różnorodny i nie uwarunkowany rozkładem dnia, na którym opierają się zazwyczaj inne radia. Po trzecie, budujemy, bo to ciągła praca jest i proces, demokratyczne i jak najbardziej płaskie struktury zarządzania. Po czwarte, nikt nie ma 250 audycji w ramówce, tak niesamowitych, niezwykłych, odważnych i eksplorujących. To nie znaczy, że nie jest to radio z wysokiej jakości przekazem, treścią czy pomysłami. Może się jeszcze zdarzyć, że jakość transmisji nie jest idealna, ale z tym radzimy sobie coraz lepiej dzięki nowej organizacji pracy, częstszym szkoleniom, wspaniałym wolontariuszom i wolontriuszkom oraz wsparciem finansowym społeczności skupionej wokół radia.


Antonina Ulatowska, fot.: Krzysztof Pawe

KW: Co jest największym „kapitałem” stacji?

AU: Ludzie. Ludzie, ich umiejętności, serce i zaangażowanie w to co robią. Mamy aż tyle, więc możemy wszystko.

KW: Kto znajduje się w ekipie stacji i jakie są flagowe propozycje programowe rozgłośni?

AU: Jak już wspomniałam, naszą ramówkę tworzy ponad 300 osób. Mamy wiele audycji o kulturze, audycji o tematyce społecznej, audycji muzycznych czy takich, które powstają w odpowiedzi na aktualne wydarzenia polityczne. Archiwum można eksplorować o każdej porze dnia i nocy, oczywiście za darmo. Tym, z czego jesteśmy szczególnie dumni jest na pewno Pasmo gościnne, czyli miejsce spotkań z naszymi słuchaczami i słuchaczkami. Prezentujemy w nim autorskie podcasty, niesłyszane wcześniej rozmowy i notatki głosowe czy premierowe sety muzyczne. Niektórzy goście i gościnie dołączyli do radiowej ekipy na stałe, prowadząc własne audycje. 

Niełatwo wyabstrahować kilka pozycji z tak dużej liczby wartościowych audycji, ale by zobrazować różnorodność naszego programu, polecam sprawdzić: „Ktoś ruszał moje płyty” – audycję muzyczną, w której Jacek Świąder bada źródła muzyki bijące z dala od masteringowego potoku, wyciągając na światło dzienne szerzej nieznane współczesne nagrania; „Materie” – audycję o przepływach, relacjach międzygatunkowych, polityce, zmianie, przedmiotach i materiałach. Jej autorki, Małgorzata Gurowska i Agata Szydłowska są artystkami i wykładowczyniami warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych; „Kultura w mieście” – audycję, w której Arek Gruszczyński zaprasza do studia gości i gościnie, żeby porozmawiać o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych: spektaklach, wystawach, premierach książek; „Całego ciała”, czyli rozmowy o antykoncepcji, aborcji, bezpiecznym seksie, rodzeniu i edukacji seksualnej. O sytuacji kobiet na świecie. O tym, że nasze ciało to my. Autorki audycji są członkiniami Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, która działa na rzecz zdrowia i praw reprodukcyjnych poprzez rzecznictwo, kampanie oraz działania prawne; „Na obrzeżach” – audycję prowadzoną przez Michała Wieczorka – o muzyce, o której nie mówi się zbyt często, muzyce tradycyjnej, popularnej i eksperymentalnej. Z afrykańskich kaset, arabskich kompaktów, latynoskich i azjatyckich winyli; „dancing in dystopia” – audycję Asi Kaniewskiej o współczesnych dystopiach i cyberpunku; „Poezją” – audycję prezentującą poezję w formie słownego kolażu, dźwiękowej próby (bądź braku) ożywienia tekstu współczesnych nam autorów czy „Przegląd prasy” – audycję o artykułach i sprawach, “które możecie spokojnie przeoczyć bez uszczerbku dla reputacji”. 

I tak można by wymieniać, i wymieniać. 

KW: Nic nie dzieje się bezkosztowo… Jak zatem radzi sobie finansowo stacja?

AU: Intensywnie pracujemy nad zdobywaniem środków finansowych, które pozwolą nam na dalszy rozwój.  Nie jesteśmy stacją komercyjną nastawioną na zysk i sprzedaż czasu antenowego, więc nasze sposoby na finansowanie ograniczają się do płatnych współprac z instytucjami kultury czy grantów, o które nieustannie się staramy. Pewne opłaty wynikające z funkcjonowania radia są stałe, musimy również ciągle inwestować w jakość emisji czy sprzęt, więc w ogóle bez pieniędzy jednak się nie da. Dążymy do tego, by móc zatrudniać realizatorów do programów na żywo i umożliwić słuchanie radia za pomocą aplikacji. W początkowym etapie sprzedawaliśmy piękne papierowe akcje, zaprojektowane przez Zofię Koftę autorkę naszej identyfikacji graficznej, drukowane metodą sitodruku. Dla akcjonariuszy były organizowane zebrania, podczas których przedstawialiśmy nasze postępy w budowaniu radia. Teraz mamy konto na Patronite, gdzie w podziękowaniu za wsparcie nas symboliczną kwotą przekazujemy naszym Patronom, m.in. unikatowe “Złote Akcje” lub proponujemy stworzenie radiowego jingla z własnym głosem. Otrzymujemy także darowizny bezpośrednio na konto. Zachęcamy do inwestowania w Radio Kapitał, tak jak i my to zrobiliśmy. 

KW: Rozmawiamy w momencie, gdy Kapitał świętuje pierwsze urodziny, Radio 357 przygotowuje się do startu, Halo Radio przeżywa kłopoty,  a Nowy Świat weszło z przytupem na rynek. Czy radio internetowe może być skutecznie zabiegać o słuchaczy i konkurować z tradycyjnym radiem?

AU: Tak, radio internetowe to – jak się ostatnio okazało – radio jak każde inne. Wydaje się, że w ostatnim czasie kolejne radiostacje mnożą się niemalże przez pączkowanie. Na pewno ma na to wpływ nie tylko sytuacja polityczna związana z PR3, ale także rosnąca od kilku lat popularność podcastów, a w ostatnich miesiącach oczywiście pandemia. Odchodzenie od tradycyjnych mediów obserwujemy na całym świecie od wielu lat. Używając przykładu z własnego podwórka, znam tylko kilka osób, które płacą abonament radiowo telewizyjny, bo mają takie sprzęty jak radioodbiornik czy telewizor. Umarło radio, niech żyje Radio! 

KW: Pandemia spowodowała spore zmiany na rynku mediów i reklamy. Jak ten czas wpłynął na Waszą stację?  

AU: W funkcjonowaniu Radia bardzo ważne są spotkania społeczności, więc przede wszystkim musieliśmy nauczyć się komunikować online, co już samo jest w sobie wyzwaniem. Przeszliśmy kilka przeprowadzek studia, by w końcu zadomowić się w siedzibie MSN nad Wisłą (dzięki Adam!). Oczywiście przez moment było trudno, bo wielu z nas musiało się zaopatrzyć w podstawowy sprzęt do nagrywania lub nadawania z domu, ale po miesiącu udało nam się wrócić, jeśli nawet nie poprawić jakość audycji i ich nadawania. Pandemia, a co za tym idzie zakaz zgromadzeń, otworzyła oczy wielu instytucjom na to, że projekty radiowe, dźwiękowe, słuchowiska mogą być również ciekawą formą spotkań z publicznością, a także promocją. Ponieważ nie jesteśmy radiem komercyjnym załamanie rynku reklamy nas nie dotknęło, natomiast widzimy, że wiele osób zauważyło na nowo magię i możliwości, które daje radio.  

KW: Jak po roku wyglądają reakcje słuchaczy i środowiska medialnego?

AU: Od początku działalności udało nam się zebrać wokół Radia Kapitał dużą społeczność, zarówno autorów i autorek audycji, jak i naszych słuchaczy, która rozrasta się z każdym dniem. Co jakiś czas ktoś pisze do nas na Facebooku lub mailem, że właśnie nas odkrył i nie może się oderwać od archiwum. To są świetne momenty. Ludzie zakochują się w Radiu, tak jak my, bo jest to przestrzeń, w której każda i każdy może zostać usłyszany, w której można usłyszeć zarówno swoją ulubioną piosenkę, jak i coś, do czego sami nigdy byśmy nie dotarli. Nasz program jest bardzo różnorodny, nie mamy klasycznego newsroomu czy super sztywnej ramówki, angażujemy się w feminizm, ekologię i prawa człowieka, więc tak samo, jak mamy naturalnych sojuszników, tak samo trafiają się nam wpisy internetowych trolli. Wielu naszych twórców i twórczyń to również docenieni przez inne media artyści czy publicyści. Są m.in. dziennikarze „Gazety Wyborczej”, ale także twórcy „Magazynu Szum” czy „Glissanda”, wykładowcy i wykładowczynie akademickie, ludzie teatru. Jak widać, raczej wchodzimy we współpracę niż konkurencję. Jesteśmy rozszerzeniem pola. 

KW: Za nami pierwszy rok działalności, a jakie są plany na najbliższe 12 miesięcy?

AU: Działać dalej, ustabilizować źródła finansowania, dawać głos i antenę tym, którzy się nie mieszczą w klasycznym nurcie. Kontynuować z powodzeniem prowadzenie jedynego społecznościowego radia w Polsce. A jak to zrobimy? Wydaje się, że jesteśmy na dobrej drodze. 

KW: Dziękuję za rozmowę.

Komentarze

Powiązane

13.02.25, 05:00
| radio / audio » informacje
Światowy Dzień Radia. Radio wciąż stymuluje rozwój społeczeństwa
13 lutego obchodzimy Światowy Dzień Radia. UNESCO w ten sposób chce zwrócić uwagę na znaczenie radia jako środka komunikacji na świecie.
12.02.25, 23:06
| radio / audio » informacje
Radio Ziemi Wieluńskiej świętuje Światowy Dzień Radia. Spotkanie z uczniami i finał konkursu Radio w moich oczach
Światowy Dzień Radia obchodzony jest na świecie od 2012 roku. RZW z Wielunia świętuje ten szczególny dzień wraz z najmłodszymi odbiorcami.
12.02.25, 16:00
| radio / audio » informacje
Słuchacze Radia Złote Przeboje tworzą największą listę przebojów w Polsce
Radio Złote Przeboje tworzy największą listę przebojów w Polsce. Zwycięzca "TOP 500 Radia Złote Przeboje" zostanie ogłoszony w walentynki, 14 lutego br.
10.02.25, 19:30
| radio / audio » informacje
ESKA Odwołuje Zimę. Stacja wyśle słuchaczy na Wyspy Zielonego Przylądka
W poniedziałek, 10 lutego br. ruszyła kolejna edycja akcji „ESKA Odwołuje Zimę”. W tym roku rozgłośnia zabierze słuchaczy w towarzystwie gwiazd na Wyspy Zielonego Przylądka.
10.02.25, 16:13
| radio / audio » badania rynku
RMF FM notuje prawie 30. proc. w rynku radiowym. Duży spadek Jedynki
Radio RMF FM umocniło swoją pozycję na rynku radiowym - wynika z najnowszego badania Radio Track zrealizowanego przez Kantar Polska dla KBR obejmującego okres od 1 listopada 2024 r. do 31 stycznia 2025 r. (regionalne stacje ogólnopolskie i ponadregionalne).
10.02.25, 09:40
| radio / audio » informacje
Znamy jury Konkursy Melchiory
Organizator XIX Konkursu o Nagrodę Reporterska Polskiego Radia 2025 „Melchiory” ogłosił listę ekspertów, którzy ocenią najlepsze reportaże i podcasty.
09.02.25, 20:00
| radio / audio » informacje | prasa » informacje | internet » informacje
PB Nieruchomości. Piąty podcast Pulsu Biznesu
21 stycznia br., w ofercie ‘pulsu biznesu” pojawi się nowy podcast audio. Audycja „PB Nieruchomości”, którą poprowadzi dziennikarka Anna Gołasa, ma być przewodnikiem po rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych.
08.02.25, 21:00
| radio / audio » informacje
POKazujemy zabawę w karnawałowy czas. Karnawałowe warsztaty Polskiego Radia Dzieciom
Polskie Radio Dzieciom oraz Polska Opera Królewska organizują karnawałowe warsztaty dla dzieci „POKazujemy zabawę w karnawałowy czas”.
08.02.25, 08:00
| radio / audio » informacje
Co Państwo sądzą? w Polskim Radiu 24
W sobotę, 25 stycznia br., na antenie Polskiego Radia 24 zadebiutowała nowa audycja zatytułowana „Co Państwo sądzą?”. Program, prowadzony przez dziennikarkę Zuzannę Dąbrowską, jest poświęcony sondażom, badaniom opinii publicznej i analizom społecznym.
07.02.25, 12:00
| radio / audio » informacje
Walentynkowa Akcja Krwiodawstwa w Polskim Radiu
W piątek, 14 lutego br. na parkingu Polskiego Radia w Warszawie w godz. 9:00-14:00 stanie krwiobus, w którym będzie można oddać krew i pomóc potrzebującym.
Subskrybuj RSS działu radio / audio: rss
Oferty pracy

Aktualnie nie mamy ofert pracy.

Dodaj swoją ofertę
Konkursy
do 30.03.25

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

do 16.03.25

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

do 10.03.25

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

Polecamy
Konferencje

Zapraszamy do współpracy. Cena dodania do katologu od 149 PLN netto.